W swojej ofercie posiadamy usługę realizacji pomiarów w zakresie środowiska wewnętrznego i instalacji HVAC
z wykorzystaniem wysokiej klasy profesjonalnego sprzętu. Pomiary mogą być przeprowadzone z interwałem
krótkoterminowym lub długoterminowym. Realizujemy następujące pomiary:
- pomiar komfortu cieplnego PMV / PPD zgodnie z PN-EN ISO 7730,
- dyskomfortu miejscowego zgodnie z PN-EN ISO 7730,
- kompleksowe – oceniające kategorie środowiska termicznego zgodnie z PN-EN ISO 7730,
- stopnia turbulencji zgodnie z PN-EN ISO 7730,
- stężenia w pomieszczeniu di tlenku węgla CO 2 ,
- ciepła wypromieniowanego zgodnie z normą ISO 7243, ISO 7726, DIN EN 27726 i DIN 33403,
- temperatury powietrza, powierzchni – punktowo, gradient, asymetria,
- wilgotności względnej,
- różnicy ciśnień powietrza,
- przepływu powietrza w kanałach wentylacyjnych zgodnie z EN ISO 12599 i ASHRAE 111,
- wydajności elementów nawiewnych i wywiewnych w instalacjach wentylacyjnych,
POMIAR KOMFORTU TERMICZNEGO – PMV / PPD
Poprawne zbilansowanie (zrównanie) ilości ciepła wytwarzanego przez organizm człowieka w skutek przemian
metabolicznych z wielkością ciepła oddawaną do pomieszczenia, przy zachowaniu równowagi – nazywane jest
komfortem termicznym. W warstwie matematycznej mówimy o spełnieniu równani komfortu cieplnego, które
zostało wyprowadzone już w latach `70 ubiegłego wieku. Równanie to zawiera zmienne parametry zależne od
typu ubioru, od rodzaju wykonywanych czynności i parametrów otoczenia (np. temperatura powietrza).
Równanie może być spełnione przy dowolnej kombinacji wskazanych parametrów uzyskując w ten sposób
komfort cieplny człowieka.
Na potrzeby inżynierskiej oceny komfortu termicznego należy posługiwać się metodyką opracowaną w normie
PN-EN ISO 7730. W normie wprowadzono wskaźnik PMV (ang. Predicted Mean Vote) – Przewidywana Średnia
Ocena odczuwania ciepła przez dużą grupę ludzi w skali siedmiostopniowej, przykładowo +3 (gorąco)…0
(neutralnie)…-3 (chłodno). Wartość PMV zależy od:
- wydatku energetycznego człowieka,
- rodzaju ubrania,
- temperatury powietrza,
- temperatury promieniowania,
- prędkości przepływu powietrza,
- ciśnienia cząstkowego pary wodnej w powietrzu,
Docelowym wskaźnikiem oceny komfortu cieplnego (termicznego) umożliwiającym w sposób ilościowy
określenie Przewidywany Odsetek Osób Niezadowolonych z warunków środowiska wewnętrznego (zbyt
chłodne lub zbyt ciepłe) jest PPD (ang. Predicted Percentage Dissatisfied).
Aspekt prawny
1. W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r Prawo budowlane zapisano, że obiekty budowlane należy projektować i
wykonywać spełniając m.in. wymagania w zakresie „(…) higieny, zdrowia i środowiska”. Przepisy
techniczno – budowlane do jakich zalicza się rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
zakreślają następujący kryterium dla wentylacji i klimatyzacji „Wentylacja i klimatyzacja powinny
zapewniać odpowiednią jakość środowiska wewnętrznego, w tym wielkość wymiany powietrza, jego
czystość, temperaturę, wilgotność względną, prędkość ruchu w pomieszczeniu, przy zachowaniu
przepisów odrębnych i wymagań Polskich Norm dotyczących wentylacji (…)”.
Powszechnie, niekwestionowaną międzynarodową metodą stosowaną do oceny jakości
środowiska wewnętrznego (w aspekcie komfortu termicznego / cieplnego) są wskaźniki PMV i PPD
zmierzone i obliczone zgodnie z PN-EN ISO 7730 opracowaną przez Międzynarodową Organizację
Normalizacyjną (ISO, ang. International Organization for Standarization) z siedzibą w Genewie.
Przywołana norma została w 2014 r. wprowadzona przez Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) na
rynek polski i uzyskał status uznaniowej Polskiej Normy.
2. Wskaźnik PMV jest wykorzystywany w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z
dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy do definiowania mikroklimatu gorącego w zakresie
PMV > +2.
3. Wskaźnik PMV przywołano w rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie
wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet
karmiących dziecko piersią kwalifikujący jako pracę uciążliwą i szkodliwą dla zdrowia kobiet w
ciąży i karmiących przy -1 (mikroklimat zimny) > PMV > + 1 (mikroklimat gorący).
4. W normie PN-EN 12831:2006 do obligatoryjnego stosowania w ogrzewnictwie parametry komfortu cieplnego zdefiniowano za pomocą PMV i PPD.
W aspekcie prawnym – nie spełnienie komfortu cieplnego (termicznego) w danym pomieszczeniu należy
traktować jako pracę w warunkach uciążliwych, a nie jako pracę w warunkach szkodliwych, co ma
potwierdzanie w tym, że wskaźnik PMV nie jest zaliczany do Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń (NDS), oraz
NDSCh i NDSP.
W jakim celu wykonuje się pomiary PMV i PPD:
1. Wykonanie oceny komfortu termicznego potwierdzającej zgodność z projektem budowlanym lub
wykonawczym instalacji wentylacyjnej, klimatyzacyjnej lub ogrzewczej.
2. Audyty, opnie i ekspertyzy instalacji wentylacyjnej, klimatyzacyjnej i grzewczej w celu ich modernizacji.
3. Wykonanie oceny komfortu termicznego stanowiska pracy potwierdzającej zgodność z aktami
prawnymi.
4. Usunięcie dyskomfortu miejscowego poprzez pomiar składowych równania PMV.
5. Wskazanie w pomieszczeniu obszarów o niekorzystnych wartościach PPD, w skutek czego można
powierzchnie te wyłączyć z zakresu przebywania ludzi.
6. Optymalizacja nastaw – wartości zadanych i regulowanych w systemie BMS względem przykładowo
różnych funkcji tego samego pomieszczenia, tj. noc filmowa, konferencja, aerobik – opracowanie
scenariuszy imprez.
7. „Certyfikowanie” pomieszczenia (np. sali konferencyjnej) w aspekcie komfortu cieplnego – poniesienie
rangi pomieszczenia w działaniach marketingowych.
8. Zabezpieczanie najemcy lub operatora pomieszczeń konferencyjnych w zakresie roszczeń z tytułu
komfortu cieplnego poprzez poinformowanie wynajmującego o przewidywanym odsetku osób
niezadowolonych – PPD.
9. W prawach spornych między stronami w zakresie zachowania komfortu lub dyskomfortu środowiska
wewnętrznego.
10. W badaniach naukowo – technicznych w powszechnych instalacjach HVAC, algorytmów ich sterowania
lub instalacjach nowatorskich czy eksperymentach.
Dla kogo dedykowane są pomiary PMV i PPD:
1. Inwestorzy, użytkownicy pomieszczeń konferencyjnych, użyteczności publicznej, mieszkalnictwa
jednorodzinnego i wielorodzinnego.
2. Pracodawców w celu wylegitymowania się spełnieniem warunków komfortu cieplnego na stanowisku
pracy.
3. Pracowników w celu udowodnienia nie spełnienia przez pracodawcę komfortu termicznego.
4. Najemców i operatorów pomieszczeń konferencyjnych.
5. Inwestorów, użytkowników, nadzoru inwestorskiego w celu potwierdzenia poprawnej pracy instalacji
wentylacyjnej, klimatyzacyjnej lub grzewczej.
MIEJSCOWY DYSKONFORT TERMICZNY
W uzupełnieniu wskaźników PMV i PPD norma PN-EN ISO 7730 przewiduje ocenę zjawiska dyskomfortu
miejscowego, który może być spowodowany przez niekontrolowane ogrzewanie lub wychłodzenie fragmentu
ciała, przykładowo głowy. Norma przewiduje pomiar i wyliczenie:
- wskaźnika przeciągu DR (ang. Draught Rate) – przewidywany odsetek osób niezadowolonych z
powodu przeciągu wyliczany w funkcji pomiarów temperatury powietrza, prędkości powietrza i
turbulencji; - wskaźnika różnicy temperatury w pionie PD (ang. Percentage of Dissatisfied) – przewidywany odsetek
osób niezadowolonych z dużej wartości różnicy temperatury powietrza między głową i kostkami; - wskaźnik niekomfortowej temperatury podłogi PD – przewidywany odsetek niezadowolonych
spowodowany zabyt ciepłą lub zbyt chłodną podłogą; - wskaźnik dyskomfortu asymetrii promieniowania – przewidywany odsetek niezadowolonych
spowodowany przez ciepłej lub chłodne sufity, oraz chłodne okna lub ściany;
W jakim celu wykonuje się pomiary:
1. Uzupełnienie i rozszerzenie badań PMV i PPD.
2. Przeprowadzenie badań w kierunku wskazanym przez osobę odczuwającą na potencjalny dyskomfort.
3. Komplet badań jest zalecany do określenia Kategorii Środowiska Termicznego (A, B, C).
KATEGORIE ŚRODOWISKA TERMICZNEGO
W aspekcie komfortu termicznego (cieplnego) można wyróżnić trzy kategorie środowiska termicznego wg
normy PN-EN ISO 7730, zwane też klasami pomieszczeń:
- A – pomieszczenia o wymaganiach wysokich (PPD < 6 %),
- B – pomieszczenia o wymaganiach średnich (PPD < 10 %),
- C – pomieszczenia o wymaganiach niskich (PPD < 15 %),
Kategoryzacje badanego pomieszczenia ocenia się w aspekcie PPD, oraz miejscowych wskaźników
dyskomfortu termicznego.
W jakim celu przeprowadza się kategoryzację pomieszczeń:
1. Podniesienie rangi pomieszczenia w działaniach marketingowych, argument wyróżniający daną
przestrzeń na tle konkurencji w aspekcie usług komfortu, dawniej należących do panelu usług
ekskluzywnych – obecnie standard konferencyjny.
2. Inżynierskie, tzn. ilościowe parametryzowanie komfortu cieplnego może być podstawą w umowach
najmuje lub sprzedaży pomieszczeń z instalacjami HVAC – zabezpieczenie przed roszczeniami w
tej materii.
3. Kompleksowa ocena instalacji HVAC, wskazanie słabych elementów instalacji i aranżacji wnętrza.
4. Uzyskanie podstawowych danych wejściowych w celu możliwości porównania budynku w aspekcie
energochłonności, np. w oparciu o normę PN-EN 15251:2012 Parametry wejściowe środowiska
wewnętrznego dotyczące projektowania i oceny charakterystyki energetycznej budynków, obejmujące
jakość powietrza wewnętrznego, środowisko cieplne, oświetlenie i akustykę.
Powszechnym jest, że utrzymanie komfortu cieplnego w oparciu o pracę instalacji HVAC jest energo
chłonne i kosztowne. Oczywiście im większy standart komfortu jest zapewniony (kategoria budynku A,
lub niskie PPD) tym bardziej obiekt jest energochłonny. Dlatego nie jest możliwe porównacie
kosztów utrzymania budynków (lub pomieszczeń) w aspekcie energochłonności instalacji HVAC
z pominięciem ilościowej oceny parametrów komfortu środowiska wewnętrznego.
STĘŻENIE W POMIESZCZENIU DI TLENKU WĘGLA CO2
Pomiar CO2 dokonujemy w otoczeniu, metodą opartą o podczerwień w zakresie pomiarowym 0…10000 ppm. Z
rozdzielczością 1 ppm i dokładnością ±50 ppm + 3 % mierz.wart. dla przedziału 0…5000 ppm i ±100 ppm + 5
% mierz.wart. dla przedziału 5001…10000.
Dla określenie odsetka osób niezadowolonych z uwagi na stężenia dwutlenku węgla w powietrzu wewnętrznym
służy przykładowo wskaźnik PD IAQ (ang. Percentage of Dissatisfied with Indoor Air Quality) wyznaczony
zgodnie z metodyką Amerykańskiego Stowarzyszenia Inżynierów Ogrzewnictwa, Chłodnictwa i Klimatyzacji
ASHRAE (ang. American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) utworzonego w
1894 r.
POMIAR CIEPŁA WYPROMIENIOWANEGO
Pomiar ciepła wypromieniowanego dokonujemy zgodnie z normą PN-EN ISO 7243, ISO 7726, DIN EN 27726 i
DIN 33403. Pomiar sondą, dokonywany jest za pomocą czarnego termometru kulistego o średnicy 150
mm Typ K (NiCr-Ni) z dokładnością w Klasie 1 – according to standard EN 60584-2, the accuracy of Class 1
refers to -40 to +1000 °C (Type K), Class 2 to -40 to +1200 °C (Type K), Class 3 to -200 to +40 °C (Type K).
BADANIE WYDAJNOŚCI INSTALACJI WENTYLACYJNYCH
Pomiary dokonujemy w przekroju poprzecznym kanału wentylacyjnego lub urządzenia, oraz w elementach
końcowych instalacji – nawiewnikach i wywiewnych. Pomiary wykonywana zgodnie z normą PN-EN 12599
Wentylacja budynków — Procedury badań i metody pomiarowe dotyczące odbioru wykonanych instalacji
wentylacji i klimatyzacji, lub ASHRAE 111. Zdecydowanie zalecaną metodą jest badanie w przekroju
poprzecznym kanału lub metodą spadu ciśnień.
W zależności od aplikacji pomiary dokonywane są różnymi metodami:
- sondą termiczna z czujnikiem T/Rh
Sonda gorącego drutu z czujnikiem temperatury i wilgotności termoanemometryczna zakres
pomiarowy: 0.6 do 50 m/s -20 do +70 °C 5 to 95 %RH.
Dokładność: ±(0.03 m/s + 4 % of mv) dla (0 to 20 m/s) ±(0.5 m/s + 5 % of mv) dla (20.01 to 30 m/s)
±0.5 °C (0 to +70 °C) ±0.8 °C (-20 to 0 °C) ±3 %RH (10 to 35 %RH) ±2 %RH (35 to 65 %RH) ±3 %RH
(65 to 90 %RH) ±5 %RH (pozostały zakres)
- precyzyjna sonda wiatraczkowa o średnicy 100 mm
zakres pomiarowy: 0.1 do 15 m/s -20 do +70 °C
dokładność: ±(0.1 m/s + 1.5% mierzonej wartości (0.1 do 15 m/s) ±0.5 °C
- K-factor
Precyzyjna metoda oparta na znanej i dostępnej charakterystyce elementu pomiaru strat ciśnienia o
znanym współczynnik K. Metoda oparta na pomiarze różnicy ciśnień. Zakres pomiarowy -100 do +200
hPa, rozdzielczość 0,001 hPa. Dokładność ±(0,3 pa + 1 % mierz.wart.) ±1 Cyfr(a)(y) (0 do 25 hPa)
±(0,1 hPa + 1,5 % mierz.wart.) ±1 Cyfr(a)(y) (25,001 do 200 hPa)
